Chlewiska - cuda i cudeńka na terenie Muzeum Techniki

TO BYŁ ŚWIAT

W ZUPEŁNIE STARYM STYLU…

TO BYŁ ŚWIAT

ZZA SZYB AUTOMOBILU…

O jednej atrakcji Chlewisk pisałam TU. Teraz przyszła pora, by pokazać, co jeszcze ta wieś kryje w sobie ciekawego.

 Zawitajmy znów do Chlewisk...

 I wszystko jasne...

Wiek XIX to intensywny rozwój przemysłu. Dotknął on także Chlewisk. To tu najbardziej rozwinął się przemysł hutniczy. We wsi powstała huta żelaza z instalacją gichtociągową. Stało się to w latach 1882-1892 dzięki Francuskiemu Towarzystwu Metalurgicznemu. Hutę wyposażono w nowoczesne wówczas instalacje, praca szła pełną parą i ludziom żyło się dostatnio.

 Dawna huta żelaza w Chlewiskach

 Jeden z eksponatów muzeum

 Wieża gichtociągowa z widocznym tarasem, na którym także znajduje się element tej machiny

 Na terenie huty żelaza

 Maszyny - jedne z wielu w hucie

 Maszyny - jedne z wielu w hucie

Obiekt obejmuje zespół wielkopiecowy, w którego skład wchodzi: wielki piec, który produkował 13 ton surówki na dobę, trzy prażarki rudy, wieżę wyciągową (tzw. gichtociąg wodny) oraz warsztat mechaniczny. Piec ten działał do 1940r., co jak można się domyślić, przerwali Niemcy. Był to ostatni w Europie Środkowej tego typu obiekt, pracujący w oparciu o węgiel drzewny.

 Komin hutniczy

 Fragment wielkiego pieca

 Jeden z zewnętrznych pieców

 Fragment instalacji hutniczej

 Piece do wytopu rudy, zwane prażakami

Rudę pozyskiwano z szybów i kopalń z najbliższej okolicy. Urobek dowożono kolejką wąskotorową, a za opał służył właśnie węgiel drzewny.

To, co można zobaczyć w tym dawnym, hutniczym kompleksie, to wystawa maszyn do obróbki metalu. Obejmuje ona frezarki, wiertarki, prasy śrubowe, prostownicę do luf karabinowych. A wszystko to z końca XIX i początku XX w.

 Piece do wytopu surówki

 Piece do wytopu surówki

 Lokomotywka z wagonikiem na urobek hutniczy

Oprócz wspomnianego już pieca, znajduje się tu także urządzenie do transportu materiałów wsadowych do wielkiego pieca, mieszczące się w tzw. wieży wyciągowej, która działała dzięki przepompowywaniu wody. Taka winda wodna, z tarasu której, można podziwiać całą okolicę.

 Wnętrze wieży gichtociągowej

 W wieży widoczne instalacje hutnicze, podgrzewające wodę

 Wieża służąca do transportu materiałów wsadowych do wielkiego pieca

 Widok z wieży gichtociągowej

 Na tarasie wieży - obok fragment urządzenia, dzięki któremu działała ta wodna winda

 Widok z wieży na pobliskie stawy

 Zwieńczenie wieży gichtociągowej

Dla mnie zawsze jest zastanawiające, że zachwala się daną maszynę, która coś tam produkuje, ale tak naprawdę to wizja człowieka, który taką maszynę wymyślił, powinna być na pierwszym miejscu. Ktoś pomyślał o częściach składowych, które dopiero połączone dawały jakiś produkt.

 Przykład produktu finalnego z huty w Chlewiskach: kręcone, ażurowe schody 

Na terenie huty, przedstawiono kolekcję maszyn do szycia, których w Chlewiskach jest około 200. Sama pamiętam, jak moja Mamusia na takiej maszynie, bogato dekorowanej, szyła. Niejedna pani z nutą wzruszenia obejrzy tę małą kolekcję. To tylko część, ale i tak jest co oglądać.

 Maszyny do szycia, marka znana

 Przykładowe maszyny do szycia z kolekcji w Chlewiskach

 Kolekcja maszyn do szycia

 Maszyna z centymetrem

Czy wiecie, że pierwszą maszynę do szycia, która znalazła praktyczne zastosowanie, zbudował w 1830r., francuski krawiec Barthelemy Thimmonier? Jednak za pierwszą maszynę do szycia, taką, która przyśpiesza proces szycia bez obniżenia jakości ściegu, uważa się maszynę Eliasa Howe’a z 1845r. Szyła ona dwunitkowym ściegiem stebnowym za pomocą dwóch igieł po obu stronach tkaniny. Ale mimo tego, że konstrukcja ta szyła pięć razy szybciej, niż robiła to zawodowa szwaczka zwykłą igłą, to maszyna nie wzbudziła większego zainteresowania. Wobec tego w latach 50. XIX w. wyposażono ją w stopkę. Głównym autorem takich ulepszeń i jednocześnie pierwszym producentem sprawnie działających maszyn była firma prowadzona przez doskonale znane nazwisko Isaaca Merrita Singera.

 To także maszyna do szycia

 Tu najbardziej urzekły mnie stopki :)

 Singer, a właściwie singerek :)

 Wieko maszyny do szycia często nosiło logo firmy

A co z wizyty w hucie żelaza będą mieć panowie? Ha, oczywiście powrót sentymentalny do samochodów ich dzieciństwa, dojrzewania czy dorosłości. Chlewiska bowiem mają w dawnej hucie kolekcję samochodów, pochodzącą z Muzeum Techniki w Warszawie. I natychmiast w głowie kręci się nuta piosenki „…To był świat w zupełnie starym stylu, to był świat zza szyb automobilu…”

 Kolekcja starych automobili w małym Muzeum Motoryzacji w Chlewiskach

 Polski Fiat 508 zwany Junakiem

 Tatra typ 57. Wygląda niepozornie, ale przez 100 lat firma produkowała oprócz ciężarówek, także samochody osobowe. Jeździli takimi m.in. Józef Stalin, amerykański pisarz John Steinbeck, czy król Egiptu Faruk I. Wyprodukowano prawie 30 tys. tych aut. Ich prędkość maksymalna to 80 km/h. Także z szacunkiem proszę :)

 Czyż nie jest piękny?

 To był świat w zupełnie starym stylu...

 To chyba najstarszy eksponat w tym małym Muzeum Motoryzacji

I tak mamy tu bardzo dawne automobile, których połyskliwa karoseria przenosi nas w czasie natychmiast. Ja osobiście znalazłam się w posiadłości ordynata Michorowskiego, gdzie lśniący ford zachrzęścił na żwirowym podjeździe, by chwilę potem przeskoczyć do czasów mojego dzieciństwa i wspominać letnie kolonie, kiedy to rodzice przyjeżdżali w odwiedziny syrenką.

 Kolekcja prototypów syrenek - część z nich ma składane dachy o konstrukcji drewnianej

 Prototyp syrenki - w niczym nie ustępuje dzisiejszym sportowym wozom

 Syrenka wśród syrenek :) Egzemplarz jedyny i niepowtarzalny :)

 Cóż za poczciwa mordka Warszawy :)

 Warszawy uchodziły za limuzyny, jak dla mnie były przysadziste, ale miały w sobie to coś..

Niejednemu łezka w oczach się zakręci, gdy spojrzy na żuki czy fiaty. Przecież było to tak niedawno. Wspomnieć tu należy, że wiele z tych okazów to unikaty, nie pokazywane gdzie indziej.

 Beskid - miał zastąpić małego fiata. W 1981r. rozpoczęto prace projektowe, a już dwa lata później gotowy był prototyp zwany Beskidem 106. Samochód był na pięć osób, miał składane tylnie kanapy. Jego żywotność była krótka, bo już w 1987r. pojawiła się perspektywa produkcji w Polsce, Fiata Cinquecento i prace nad Beskidem wstrzymano.

 Doskonale znane nam polonezy, które pod koniec lat 80. XX w. robiły furorę, nie tylko jako samochody osobowe, ale także dostawcze. Także policja miała je w swoich zasobach.

 Fiaty cinquecento, Seicento czy nasze kochane "maluszki" to już historia nam najbliższa

 Samochody terenowe i dostawcze z kolekcji w Chlewiskach

 Duże fiaty w kilku odmianach

 Fiat 125p Milionowy - ten prezentowany eksponat jest dokładnie milionowym egzemplarzem, który zszedł z taśmy produkcyjnej w 1976r.

 Limuzyna służąca do przewozu ważnych osobistości. Na uwagę zasługuje tu grubość kuloodpornej szyby.

 Żuk 15 - czy dziś wyobrażamy sobie taką straż pożarną?

 Żuk A 07B - samochód towarowo-osobowy, produkowany seryjnie w latach 1975-1998. To ostatni egzemplarz, wyprodukowany w fabryce Daewoo Motor Polska - dawniej FSC Lublin. Podpisała się na nim załoga FSC. Niestety turyści myślą, że także swoje podpisy mogą tu zostawiać - otóż, nie, nie mogą.

 Honkery - były przygotowywane do obsługi fotoreporterów i dziennikarzy podczas papieskich pielgrzymek

 Nie wiedzieć dlaczego ten Honker skojarzył mi się z afrykańskim safari... ach ta wyobraźnia :)

 Lublin 43 z 1970r. - prototyp autobusu 16-miejscowego. Prawdopodobnie jedyny zachowany z tej serii.

Nie będąc w górach odnalazłam i Tatrę i Beskid :) Zabrakło mi tylko poczciwego "ogórka" - z wyspą z tyłu, na której się siedziało w czasie wyjazdów kolonijnych. Bo kto wtedy kazał zapinać pasy? :)

Kolekcja samochodów uzupełniona jest także o spory zbiór motocykli i skuterów. Czy ktoś pamięta jeszcze Osę czy Vespę? Tak, tak, dawniej był to obiekt pożądania.

 Kolekcja motorów i motorowerów

 Motor z przyczepką :)

 NSU, Jawy, Romety, Junaki i Komary - do wyboru do koloru

 Vespa 150 - skuter tej marki spopularyzowany został w filmie "Rzymskie wakacje" z Audrey Hepburn i Gregory Peck'iem (pamiętna scena jazdy przez ulicę Rzymu)

 Ha, czy ktoś to pamięta?

 WFM M52 OSA - wzorowana na Vespie

 A tu już Junak w czarnej szacie

 Nie pamiętam co to za marka, ale wygląda jak rakieta, taka czerwona strzała :)

Kiedy już zaspokoiłam moje wewnętrzne dziecko i z uśmiechem na ustach opuszczałam teren muzeum, czekała na mnie jeszcze jedna niespodzianka. W domu na przeciwko muzeum, skosztowałam tradycyjnej zalewajki. Zalewajka to taka zupa, która przypomina nieco żurek, ale w smaku bardziej widzi mi się jako fasolowa, choć fasoli w sobie nie zawiera. Tak, czy owak, zupa była smaczna, rozgrzewająca i krzepiąca zarazem. W połączeniu ze świeżym pieczywem smakowała wybornie. Całość dopełniłam gorącą herbatą.

 Tradycyjna zalewajka, która w zależności od regionu, różni się nieco składnikami.

Dzień uważam za udany mimo wiejącego wtedy wiatru. Ale taka już uroda kwietnia.

I tak oto, w małej wsi o nazwie Chlewiska, od wytopu surówki w hucie żelaza aż po produkt finalny jakim jest samochód, zamyka się pętla dziejowa.

Warto wybrać się tu na niedzielny spacer. Z Warszawy to jakieś 134 km, czyli około dwie godziny jazdy samochodem. Nie jest to dużo, jeśli wziąć pod uwagę bogactwo tej wsi i to, czym nas ona raczy. Zapraszam serdecznie!

KONIEC