Grudziądz - w poszukiwaniu ułana cz.II

Za mundurem panny sznurem…

I Duśce też się zdarza…

Cz. II

Grudziądz leży na Europejskim Szlaku Gotyku Ceglanego. W Średniowieczu ziemia chełmińska zamkami stała. Również w Grudziądzu stał jeden z większych i potężniejszych zamków krzyżackich. Wzniesiony w stylu gotyckim, z cegły, datowany na ok. 1260 r. Był przeznaczony dla komtura krzyżackiego oraz średniej liczebności jego załogi. Składał się z zamku wysokiego oraz przedzamczy – górnego, który oddzielał zamek od miasta oraz dolnego. Do dziś zachowały się tylko ruiny, m.in. międzymurze, tzw. Dom Komtura, przejazd bramny, piwnice południowego skrzydła, w którym mieściła się m.in. zamkowa kaplica i refektarz. Zamek posiadał oczywiście kuchnię, browar, piekarnię, pomieszczenia gospodarcze, ale oczywiście dziś jest to tylko fragmentaryczne.

Przed wejściem na dawny teren zamkowy

Wśród zachowanych fundamentów skrzydeł zamkowych, wybija się odbudowana wieża, zwana Klimkiem

To naprawdę był kiedyś spory zamek...

Wśród zamkowych ruin

Z tabliczki obok wynikało, że to piwnica trapezowata. Kuchnia zamkowa sąsiadowała z tzw. izbą dla piekarzy, pod którą znajdowała się owa piwniczka. W okresie nowożytnym nad piwnicą znajdowała się izba z komorą ustępową, którą zlikwidowano w I poł. XVIII w.

Widok na Wisłę spod studni zamkowej

Widok z zamkowego tarasu na bazylikę, spichlerze i bulwary nadwiślańskie

Akurat tego dnia odbywał się zlot fanów aut przeróżnych, od starych, z czasów PRL-u, przez jeepy i terenówki, aż po limuzyny. W tle widoczne przęsła mostu im. Bronisława Malinowskiego

Auta powoli zjeżdżały na bulwary

W zespole zamkowym nie mogło zabraknąć również wieży. W narożniku północno-zachodnim wzniesiono więc, wysoką, cylindryczną wieżę obronną, zwaną Klimkiem. Miała 30 m wysokości, a wejście do niej prowadziło przez zwodzoną kładkę, prosto z murów, w połowie wysokości. Na przełomie XVIII i XIX w. zamek został zburzony, a pozyskaną cegłę użyto do budowy grudziądzkiej cytadeli. Niedawno odbudowano Klimka, z którego dziś można podziwiać panoramę miasta. Nie odmawiam sobie tej przyjemności i wdrapuję się na wieżę, by z góry popatrzeć na miasto.

Wieża obronna, zwana Klimkiem - widok od strony Wisły

Studnia zamkowa i odbudowana, ceglana wieża. Studnia ma obecnie ok. 20 m głębokości, ale pierwotnie sięgała 50 m. Oczyszczono ją i przywrócono do użytku w XIX w.

Jeszcze milion schodów i na górze...

A tak wieża prezentuje się z góry

Widok z wieży w stronę spichlerzy, katedry i mostu

Duśka i Klimek ;)

Na Klimku ;)

Widok z Klimka na drugą stronę Wisły, widoczny budynek dawnej karczmy

Widok na Wisłę w stronę twierdzy w Grudziądzu

Panorama miasta z Klimka

Zbliżenie na dawny kościół i klasztor oo. Reformatów, obecnie więzienie

Panorama miasta

Widok w kierunku grudziądzkiej twierdzy

Do zabytków miasta należą mury obronne z XIV i XV w. Ze średniowiecznych zabudowań ostała się jedynie Brama Wodna, która prowadziła do młyna i portu rzecznego. Dziś w miejscu starego młyna pozostało koło młyńskie a nad nim rzeźba flisaka. Wszak towary były spławiane drogą wodną. Zresztą wokół fontanny z flisakiem znajduje się bardzo ładny skwerek, na którym postawiono tablice z nazwą lub nawiązujące do miasta, które napotkać można w Polsce i Europie. To akurat, uważam za świetny pomysł na promocję aglomeracji.

Tablica upamiętniająca miejsce, gdzie odbywały się parady ułanów z Centrum Wyszkolenia Kawalerii, wisi sobie na zabytkowych murach miasta

Brama Wodna - jedyna zachowana średniowieczna brama wiodąca do miasta

Brama Wodna łączy się ze spichrzami

Widok przez kratę na port rzeczny

Po dawnym młynie pozostało koło młyńskie

Pomnik flisaka - nie wiem dlaczego, ale przypomniał mi pomnik wielorybników w Sandefjord w Norwegii :)

Pomnik flisaka jest jednocześnie fontanną

Promocja miasta - tablice z nazwą, gdzie jest nawiązanie do Grudziądza

Duży plus dla miasta za taką promocję

Park miejski z dawnymi murami

Zabudowania klasztoru sióstr  Benedyktynek, w którym mieści się muzeum

Kolejnym sympatycznym miejscem, które ma Grudziądz, jest pomnik ułana z dziewczyną. Rzeźba z brązu, autorstwa Ryszarda Kaczora stoi na zabytkowych murach od 2008 r. Upamiętnia działalność Centrum Wyszkolenia Kawalerii. Pod pomnikiem znajduje się fragment wiersza generała Bolesława Wieniawy – Długoszowskiego: „… Bo serce ułana, gdy położysz je na dłoń, na pierwszym miejscu panna, przed panną tylko koń…”. Urocze.

Ułan z dziewczyną

To jak to tam było... że niby koń przed panną? :)

Pomnik znajduje się na dawnych murach miasta

Bazylika Mniejsza p.w. św. Mikołaja, pomnik ułana i budynek spichlerza

Widok na Wisłę spod pomnika ułana

Ulica Spichrzowa w Grudziądzu

Tuż obok pomnika ułana mieści się dawne kolegium oo. Jezuitów. Dziś budynek pełni funkcję ratusza miejskiego. Szkoła prowadzona przez zakon, była pierwszą placówką oświatową kształcącą na poziomie średnim w mieście.

Ratusz miejski, kiedyś kolegium oo. Jezuitów

Tablica pamiątkowa na ratuszu z nawiązaniem do jezuickiej przeszłości

Naprzeciwko ratusza znajduje się bazylika św. Mikołaja. Początkowo był to zwykły kościół parafialny, z czasem stał się farą, kolegiatą, aż w końcu otrzymał przywilej bycia bazyliką mniejszą. Powstał gdzieś około XIII w. w stylu gotyckim, z cegły. Wchodzę do środka. Panuje cisza i błogi spokój. Kilka osób modli się w ławkach.

Bazylika Mniejsza św. Mikołaja

Płaskorzeźba na ścianie kościoła, przypominająca biskupa Chrystiana

Ściany boczne świątyni - w tle bydynek jednego ze spichlerzy

Przypory boczne świątyni - ciekawy detal architektoniczny

Płaskorzeźba na ścianie kościoła

Ołtarz główny przedstawia trzy obrazy: na dole jest to patron fary - św. Mikołaj, po środku wizerunek Trójcy Świętej, a w zwieńczeniu św. Jerzy. Ołtarz pochodzi z 1728 r.

Ambona w kolegiacie

Organy w kościele są nowe, bo pochodzą z 1950 r.

Obraz słynącej z łask, Matki Bożej Łaskawej

Kamienny portal wejściowy do nawy bocznej kościoła. Nad nim został umieszczony kartusz z herbem Ogończyk rodziny Działyńskich

Kieruję się na grudziądzki rynek. Większość kamieniczek to rekonstrukcja po zniszczeniach II wojny światowej. Z czasów lokacji miasta pozostał jedynie prostokątny kształt rynku. Kiedyś wokół były drewniane domy, potem ustąpiły murowanym, rozbudowywanym, zmienianym na kolejną modłę, by w końcu po wojnie nadano im jeden barokowy kształt. Teraz odremontowane cieszą oko.

Grudziądzki rynek

Barokowe kamienice na rynku

Boczne uliczki kuszą, by w nie się zagubić. W jednej z nich odnajduję kolorowe parasolki i palmy, przywodzące na myśl ciepłe wakacje.

Odrobina koloru w bocznej uliczce

I widok od drugiej strony ;)

Wracam na rynek, gdzie siadam obok Mikołaja Kopernika i obserwuję dzieci, które z pomnika Żołnierza Polskiego, uczyniły sobie zjeżdżalnię. Jest ciepło, przyjemnie. Przez bok rynku przejeżdża tramwaj. Po chwili nadjeżdża drugi, nieco starszy. Takie symboliczne połączenie starego z nowym. W ogóle po Grudziądzu jeżdżą tramwaje wąskotorowe, ponieważ w ciasnych ulicach Starego Miasta trudno by było im się wyminąć.

Rynek w Grudziądzu

Pomnik Żołnierza Polskiego

Tablica pamiątkowa poświęcona pomnikowi Żołnierza Polskiego

Tramwaje na rynku w Grudziądzu

Wcinam kanapkę i dopijam herbatę z termosu. W sumie cieszę się, że tu przyjechałam. Ale pora znów powrócić do domu.

Budynek Branżowej szkoły I stopnia Rzemiosła i Przedsiębiorczości w Grudziądzu. Nad zabytkową bramą widnieje napis Dom Rzemiosła Grudziądz, a budynek skupia Cech Rzemiosł Różnych

Plac Niepodległości - pomnik Józefa Piłsudskiego

Monumentalny budynek Poczty Polskiej, zbudowany pod koniec XIX w. jako gmach Poczty Cesarskiej (1883 r.)

Budynek zbudowany początkowo jako siedziba tzw. "Przytułku Lachmana", żydowskiego sierocińca. Obecnie mieści się tam Sala Ślubów. Nad wejściem można zobaczyć napis na białym tle "Erbaut 5633", co oznacza, że budynek został zbudowany w 5633 roku - ale... według kalendarza żydowskiego! Czyli według naszego gdzieś w 1873 r. :)

Kościół rzymsko-katolicki pw. Niepokalanego Serca NMP, którym gospodaruje Zgromadzenie Zakonne Księży Marianów

Wisła leniwie wciąż płynie, szemrząc, wróć tu jeszcze… Kto wie? Może kiedyś wrócę.

No po takiej reklamie, to pewnie wrócę ;) ;) ;)

Koniec