Oybin - w ruinach średniowiecznego klasztoru

 

Pójdź miła do klasztoru...

czyli o odkrytej perełce

pogranicza polsko-niemiecko-czeskiego

Zeszłoroczna Majówka to pierwszy mój wyjazd po śmierci Taty. Od lutego byłam nieco aspołeczna i wycofana, ale jednak natury nie oszukasz i po jakimś czasie brakuje mi ludzi. Dlatego propozycję Mirci, mojej kompanki z wypraw norweskich, na wypad za miasto, przyjęłam z radością. Tym razem to nie ja organizowałam wyjazd, nie ja martwiłam się o całą logistykę i było mi z tym, w tym momencie, bardzo dobrze.
Całość kilkudniowego wyjazdu to cała masa odwiedzonych miejsc, a każde bardzo ciekawe i pewnie za jakiś czas wszystko opiszę. Dziś wybrałam jedno, które mnie absolutnie zachwyciło, o którym nie słyszałam wcześniej, a które warte jest kilkugodzinnej wizyty. Zapraszam zatem do...klasztoru :)

Kierunkowskazy ku atrakcji Oybina

Oybin. Nazwa mi nic nie mówiła. Teraz wiem, że ta mała miejscowość leży w niemieckiej Saksonii, niedaleko Polski i Czech. Ukryta w dolince, pośród Gór Łużyckich, z górą o tej samej nazwie, na której wznoszą się malownicze ruiny zamku oraz klasztoru oo. Celestynów. Od 1873 roku (oficjalnie od 1930 roku) Oybin jest kurortem uzdrowiskowym, do którego dzisiaj można, w ramach atrakcji, dojechać z pobliskiej Żytawy koleją wąskotorową. I pierwsze, co się zobaczy, to wystające pośród zieleni na zboczach gór, wapienne skałki, przyjmujące nieraz różne kształty.

Na parkingu miasteczka i od razu widok na wapienne skały

Pierwsze wzmianki o miejscowości pochodzą z 1290 roku. Oybin należał wtedy do szlacheckiego rodu Ronowców. Potem nabył je król czeski Jan Luksemburski, a ten w XIV w. przekazał je księciu Henrykowi I Jaworskiemu, co sprawiło, że miejscowość została włączona w polski Dolny Śląsk. Jednak krótko potem powróciła w ręce czeskie. Karol IV Luksemburski, syn wspomnianego Jana, przebudowywał istniejący tu zamek. W owym czasie gród ten był ulubioną rezydencją króla Karola IV, który tu często przebywał, dając wyraz dumy z panowania na ziemi żytawskiej. Duma tak go rozpierała, że z jego rozkazu rozpoczęto budowę klasztoru na górze Oybin. I tenże klasztor, a w zasadzie jego malownicze ruiny, miałam właśnie zobaczyć na własne oczy.

Domy w Oybinie oferują noclegi, kryją w sobie galerie z rękodziełem, są też restauracjami. Ten na zdjęciu to najstarszy budynek w gminie Oybin. Kiedyś służył jako administracja klasztorna, a potem rezydował w nim kapitan załogi dowodzącej zamku. Tu były także pomieszczenia gospodarcze, a tym, co wyróżnia go spośród innych budynków, jest umocowany na fasadzie, zegar słoneczny. 

Odrestaurowany budynek Oybina

Zabytkowy dom z muru pruskiego

Kolejny dom z muru pruskiego

Wędrówka rozpoczęła się z parkingu w centrum miasteczka. Minęliśmy kościół górski, o którym powiem na koniec spaceru, bowiem tędy także wróciliśmy. Następnie czekała nas pierwsza przygoda, wariant przejścia przez wąską szczelinę skalną, tzw. Ritterschlucht, czyli Rycerski Wąwóz. A potem poprzez kamienną bramę przeszliśmy do całego kompleksu, by zagubić się pośród poszczególnych zakątków zamkowych i klasztornych. Byłam zachwycona.

Przez Rycerski Wąwóz...

W głowie znaki zapytania... A jak nas w tej szczelinie napadną jakie zbóje? ???

Wąwóz Rycerski

"Okienko" na wapienne skałki

Wąwóz Rycerski z położonej nad nim kładki

Niedostępna twierdza

Klasztor oo. Celestynów został poświęcony w 1384 roku. Jak to w średniowieczu bywało, toczyły się na tych ziemiach różne walki, więc obrona wzgórza, jako punktu strategicznego była priorytetowa, dlatego zarówno zamek, jak i potem klasztor, pełniły funkcje obronne. Ale nigdy nie zostały zdobyte. Trudna dostępność do murów twierdzy, ze względu na swe położenie, odstraszała potencjalnych najeźdźców. Tu także, w XV w. przechowywano relikwie z praskiej katedry w podziemiach klasztornych. Tu mnisi oddawali się kontemplacji, pisali psalmy i żyli swym codziennym życiem, bez względu na to, co działo się u stóp ich góry. 

Pierwsza brama na zamek

Widok na bramę wjazdową od strony zamkowej

Pierwszy widok na miasteczko Oybin

Druga brama wjazdowa

Druga brama wjazdowa na teren zamku

Góry Żytawskie

Teren dawnego zamku

Widok na Oybin oraz górę z wieżą Hochwald (niem.)/Hvozd (cz.) - najwyższe wzniesienie Gór Łużyckich

Nic, tylko siedzieć i kontemplować ;)

Przyszły jednak lata reformacji, a tego oblężenia nie sposób było pominąć. Liczba duchownych zmalała, a kiedy zmarł ostatni przeor, Christoph Uthmann, w 1556 roku klasztor zlikwidowano. Na krótkie okresy wprowadzali się tam inni, a to jezuici, a to władze miasta Żytawy, ale ostatecznie kres temu miejscu położyły: wieki pożar w 1577 roku, a następnie obryw skalny, który spowodował porzucenie zabudowań. I trwało to do czasów romantyzmu, które ukochało sobie wszelkiej maści ruiny. Zaczęto organizować tam wycieczki, malowano je na płótnie, poeci wychwalali piękno tego miejsca w swoich utworach. I pewnie niejedno wyznanie miłości tam padło. Ech, żeby tylko mury mogły mówić... :)

Makieta założenia na górze Oybin

Jest i rycerz...

I wieża ze studnią, choć nie wiem, czy ta dziura nie służyła celom zgoła innym

Otwór strzelniczy w murze, który wskazuje na obronny charakter budowli

To, co zostało po dawnej rezydencji

Gospoda widziana z części zamkowej

Co krok, to odsłaniają się inne widoki, choć patrzy się w tę samą stronę

Wchodząc przez tak małe wejście, pokornie skłaniało się głowę (takie wejście powinnam chyba wykuć u siebie w pracy ;), bo są tacy, co wchodzą bez pukania, jak do stodoły...)

Jak to królowa na zamku... :)

Czytanie czy zapisywanie ksiąg - tym zajmowali się mnisi

Z tej perspektywy najlepiej widać strzeliste mury zamkowo-klasztorne

Polichromowany kafel z pieca z wizerunkiem św. Barbary z końca XV w.

W oknach zachowały się jeszcze niektóre kamienne obramowania

Gra świateł w pustych komnatach

Strzeliste mury robią wrażenie

Oczywiście największe wrażenie zrobiła na mnie bryła kościoła, stojąca dumnie wyprostowana. Pozostały jedynie pionowe ściany, bez dachu, jednak pozostała jakaś magia tego miejsca. Wciąż czuje się, że wkracza się w progi świątyni. Niesamowite uczucie. W słoneczne lato można natrafić tutaj na kameralne koncerty.

Mury przyporowe dawnego kościoła

Kościół, wokół którego wiedzie dołem ścieżka pomiędzy skałami

A w ruinie niczym świecąca lampa - gwiazda z Herrnhut, o której pisałam już na blogu

Mury świątyni

Po drodze można odsapnąć ;)

Wejście do kościoła

Wnętrze dawnej świątyni

Strzeliste okna kościoła zapewne były wyposażone w witraże ze scenami biblijnymi

Widok na Oybin

Widok z wieży kościelnej na ruiny zamkowe

 

Ściany klasztornego kościoła

Same ruiny i spacer pośród nich to nie wszystko. Jest też górski cmentarz. Malowniczo wtopiony w skalny krajobraz, a pośród małych alejek bogato zdobione nagrobki z XVI w. Jeszcze do niedawna chowano tam ludzi, więc nie jest to zapomniany cmentarz, ani symboliczny. Tu też pochowany jest twórca Żytawskiej Kolei Wąskotorowej, Alfred Moskchau. Miejsce ciche, skłaniające do zadumy nad ulotnością życia.

Cmentarz górski

Stare nagrobki, z pięknym starym pismem, wcinają się w skały

Widok z cmentarza na wapienne skałki Gór Żytawskich

Widok z cmentarza na zabudowania zamkowe

Nagrobki są bardzo stare, ale i całkiem współczesne

Nagrobek z charakterystyczną niemiecką wroną

Nagrobek z płaskorzeźbą rycerza

Widok w kierunku Żytawy

Punkty widokowe góry Oybin

 
Wokół całej góry prowadzi ścieżka turystyczna, którą absolutnie warto się przespacerować. Chwilami przejścia przypominały mi Błędne Skały, Szczeliniec Wielki, czy Ścieżkę Hochbergów w Książu, więc same w sobie stanowiły fajny akcent w czasie wędrowania. I fantazyjne skały są dobrym ćwiczeniem na wyobraźnię nie tylko małych, ale i całkiem dużych Ludzików.

Obejście kościoła dołem

Zakamarki klasztorne

Ścieżka wokół kościoła

Całkiem jak w skalnym mieście...

Ścieżka górna wokół założenia

Oybin i Góry Łużyckie

Mostek na trasie

Czasami jest wąsko, a czasami szeroko

Jedna ze szczelin po trasie

Brzuch wciągnąć! ;)

Jeden z punktów do odpoczynku i pikniku pod wiszącą skałą :)

Tablice w stylu "tu byłem" tak modne w dobie Romantyzmu...

Pomnik Christiana Adolfa Peschecka, niemieckiego teologa, historyka, nauczyciela i pisarza. W 1861 roku, dwa lata po jego śmierci, postawiono w ruinach jego popiersie i jak głosi napis ku czci "niestrudzonego badacza historii ojczyzny, kraju rodzinnego i Oybina". 

I znów brama wjazdowa na zamek, tym razem dla nas, jako wyjazdowa ;)

Wracając na parking, zajrzeliśmy do małego barokowego kościoła górskiego, który sam w sobie jest bardzo ciekawy. Z zewnątrz całkiem niepozorny, za to wewnątrz.. To kościół oczywiście ewangelicko - augsburski z 1709 roku, który z trzech stron otoczony jest skałą, która także wymusza nietypowe położenie świątyni. Otóż wejście znajduje się wyżej, a ołtarz niżej. Takie położenie pozwalało na dobrze widoczne oraz dobrze słyszalne kazania. Oczywiście ławki są ułożone w szeregu, a całość wnętrza, wraz z balkonami (emporami) udekorowana jest malowidłami. Przedstawiają one modlitwę "Ojcze nasz" w wersji obrazkowej, jako swego rodzaju Biblię dla ubogich (Biblia Pauperum), którzy byli zazwyczaj niepiśmienni i nie znali łaciny. W owych czasach edukacja religijna była ważnym elementem życia i wychowania. Obrazki przemawiały do chłopów bardziej, niż wykaligrafowane pismo. Wnętrze świątyni jest przytulne, choć widać już upływ czasu.

Niepozorny kościół górski

Wnętrze kościoła ze spadkiem w stronę ołtarza

Ołtarz w kościele

Organy kościelne

Malowidła na emporach

I tak zakończyłam przygodę z klasztorem. Definitywnie mistyczne miejsce.

Na koniec garść informacji praktycznych:

1. Od razu powiem, że wstęp na teren klasztorny jest płatny, zdaje się 9 euro za osobę dorosłą. No i oczywiście sportowe, wygodne obuwie jest tu absolutną koniecznością.

2. Na zwiedzanie zarezerwować trzeba około 2-3 godzin. Naprawdę jest tam co robić.
3. Kościół górski również jest dodatkowo płatny, od 2,5 euro do "co łaska", wrzuca się to jako datek do puszki, ale naprawdę warto do niego wejść.
4. Na teren zamkowo-klasztorny można wejść przez cały rok w określonych godzinach, także z psami, które oczywiście muszą być na smyczy. Ze względów bezpieczeństwa zaleca się krótką smycz, a nie długie taśmy puszczane luzem.
5. W restauracji na górze można coś przekąsić, podelektować się lodami lub zimnym piwem. A przede wszystkim chłonąć atmosferę miejsca.
6. Parkingów jest w Oybinie kilka, ale trzeba pamiętać, że one również są płatne. W sezonie wysokim, może być mały problem ze znalezieniem wolnego miejsca, dlatego polecam wybrać się tam z samego rana. A wybrać się tam trzeba koniecznie! Polecam przy okazji terenowych wycieczek na pograniczu polsko-niemiecko-czeskim.