Norwegia - Hamar, Elverum, Gjøvik

Norwegia po raz drugi,

czyli trwałam w zachwycie,

choć dzień był krótki i czasem deszczowy

Mój drugi pobyt w Norwegii wypadał w listopadzie, więc kiedy u nas nastała niby jesień, w kraju trolli do drzwi pukała już niby zima. Dni były krótkie, chwilami ponure, że nic tylko siedzieć w ciepłym domu i grzać kości z kubkiem herbaty. Ale przecież nie po to przeleciałam tyle kilometrów nad Bałtykiem. Dzięki temu zwiedzałam najbliższą okolicę z okien autobusów, czasem też zaszczycając norweską ziemię moimi stopami. I choć mój pobyt był króciutki, to udało mi się zobaczyć jeszcze trzy miasta, które już na zawsze zostaną mi w pamięci, choć niektóre z nich widziałam raczej po ciemku.

Pierwsze z nich to Hamar. Miasto położone jest w regionie Hedmark. Rozciągnęło się nad największym jeziorem w Norwegii, czyli nad Mjøsa. 

Okolice Hamar

Fragment jeziora Mjøsa

W Średniowieczu Hamar było miastem biskupim i jednym z kilku największych miast Norwegii. Podupadło i straciło prawa miejskie po reformacji. Zaczęło rozwijać się w XX w. i znów jest prężnym centrum handlowym i administracyjnym.

Okolice Hamar, im wyżej tym większa zima

Zabudowa w okolicach Hamar

To nie świt, to już prawie zmierzch w okolicach Hamar

Pomarańczowe tyczki, jak w górach, wyznaczają drogę, kiedy śniegu napada tyle, że nie widać asfaltu

Okolice Hamar, a czułam się jak na drodze O. Balzera w Tatrach :)

Norweska wieś gdzieś w okolicach Hamar

Nieco niżej jeszcze jesień

Widok na dzielnicę Hamar z parku Ankerskogen

Jesienne klimaty przy Cathedral School w Hamar

W 1994 r. podczas zimowej olimpiady było to jedno z miast, gdzie rozgrywano konkurencje sportowe. Dzięki temu w mieście pozostała hala sportowa w kształcie odwróconej łodzi wikingów – Vikingskipet. Niestety widziałam ją raz i z daleka, dlatego musicie mi wierzyć na słowo.

Widok ze wzgórza Hedmarktoppen, znajdującego się na przedmieściach Hamar

Szykujące się do snu miasto, otulone mgłami nad jeziorem Mjøsa - widok ze wzgórza Hedmarktoppen

Na Hedmarktoppen

Księżyc nad Hamar

Przytulny przystanek pod stadionem piłkarskim Briskeby w Hamar

Przystanek jest ozdabiany stosownie do pory roku, np. w czasie świąt pojawia się udekorowana choinka. Myślę sobie, że u nas taki kąt już dawno byłby zadomowiony przez jakiegoś bezdomnego lub demolującą wszystko młodzież...

Coś w rodzaju rynku w centrum Hamar

Przeszklone budynki to centrum konferencyjno - rozrywkowe Hamar Kulturhus

Torggata. Uliczka - deptak

Budynek jednej z restauracji przy Torggata róg Stortorget

Torggata

Szachulcowy budynek w Hamar

W Hamar byłam kilka razy, najczęściej przejazdem, ale udało się też pozwiedzać miasto, choć nie zawsze przy sprzyjającej pogodzie. Największą atrakcją miejską dla turystów są ruiny katedry. To pozostałość po świątyni, której budowa rozpoczęła się w 1152 r., a została ukończona w 1200 r. Kościół zbudowano w stylu romańskim, by później przebudować ją w duchu gotyku. Podczas I wojny północnej w 1567 r. budynek zniszczyli Szwedzi. A więc, nie tylko Polska zawdzięcza Szwedom ruiny, teraz wiem, że i Norwegowie. To, co się ostało, zostało w 1998 r. przykryte konstrukcją ze stali i tafli szkła. Zaprojektował to architekt Kjella Lunda. Wewnątrz znajduje się ołtarz polowy oraz kustosz pilnujący i zbierający korony za wejście i obejrzenie kamieni. Mnie wystarczył spacer wokół tej szklanej konstrukcji. Obecnie Hamar posiada inną katedrę, w której wierni zbierają się od 1866 r.

Ruiny dawnej katedry w Hamar

Widok na wyspę Helgøya

Konstrukcja ze stali i szkła nad ruinami katedry

Deszczowy, sielski widok spod ruin katedry

Pozostałości dawnej świątyni

Jedna z tablic, przedstawiających historię obiektu - tu pożar i zniszczenie kościoła

Tuż obok ruin katedry, która wchodzi w skład Hedmarkmuseet, znajduje się skansen, w którym można zobaczyć pozostałości po pałacu biskupim z XIII w. oraz kilka historycznych domów i budynków gospodarczych. Spacer między nimi jest darmowy, można zobaczyć budynki z trawą na dachu. Zwyczaj krycia dachów darnią pochodzi jeszcze z czasów wikingów. Stało się to swoistym symbolem norweskiej tożsamości, podobnie jak wywieszanie flagi na maszcie przed domem.

Skansen z dawnymi domami

Przykład budynku krytego darnią

Coś w rodzaju spichlerza

Na terenie skansenu

Budynek gospodarczy - zwykle stawiany był na palach czy kamieniach, by zapobiec dostawaniu się gryzoni do środka

Zapłakany deszczem czas w skansenie

Okno w odrestaurowanym pałacu biskupim

Drzwi w pałacu biskupim

Budynek dawnej szkoły

Urokliwe domki przy promenadzie nad brzegiem jeziora Mjøsa

Promenada przy jeziorze Mjøsa 

Domy i wille z widokiem na jezioro Mjøsa

Domy i wille z widokiem na jezioro Mjøsa

Deszczowa jesień w Hamar

Kolejne miasto, które miałam okazję zobaczyć, to Elverum. Miasto, leżące także w regionie Hedmark, zamieszkuje ponad 20 tysięcy mieszkańców. Przepływa przez nie najdłuższa rzeka w Norwegii – Glomma. Na zwiedzanie Elverum miałam jakieś 20 minut, czyli tyle, co autobus, którym przyjechałam miał do pętli i z powrotem, bym mogła w niego znów wsiąść J

Mgła w drodze do Elverum

Most nad rzeką Glomma

Most nad rzeką Glomma

Pierwotnie Elverum był parafią, której nazwa pochodzi od farmy o tej samej nazwie. To tu zbudowano pierwszy kościół. Potem miasto stało się ważnym punktem strategicznym, gdyż znajdowało się na szlakach handlowych i turystycznych, łączących północ i południe oraz wschód i zachód. W XVII w. znajdowała się tu twierdza, którą zamknięto w 1742 r. Jeszcze w 1657 r. powstał norweski pułk piechoty, a Elverum stało się miastem garnizonowym. Pułk wsławiał się w walkach począwszy od wojen szwedzkich w XVII w. aż po niemiecką inwazję na Norwegię w 1940 r. W 2002 r. rozwiązano pułk. W czasie unii duńsko – norweskiej, Elverum było miastem targowym. Kiedy spalono katedrę w Hamar, a miasto straciło status miasta, wschodnia Norwegia potrzebowała zorganizowanego rynku handlu towarami. Dlatego wybrano rynek Grundset, który w 1767 r. został opisany jako największy i najsłynniejszy rynek w Norwegii. Kiedy w 1877 r. przeprowadzono przez miasto kolej, łączącą Oslo z Trondheim, rynek w 1901 r. przestał funkcjonować jako targowisko.

Rynek w Elverum

Dawny rynek jest obecnie placem, na którym znajduje się parking

Koń ciągnący towary - nieodłączny element handlu

Rozpracowując norweskie słownictwo "Torghjørnet" oznacza: torg - kwadraty, hjørnet - narożnik. Trzymam się wersji, że to poprostu budynek na rogu rynku :) A mieszczą się w nim m.in. Siris - sklep spożywczy z restauracją, Ymse - sklep odzieżowy z dodatkami czy Fram - firma audytowa

Budynek przy początku ulicy Storgata

Urząd władz lokalnych oraz biblioteka w Elverum

Budynek przy ulicy Storgata

Budynek restauracji w Elverum

Moja wizyta w Elverum trwała niemalże tyle, co mrugnięcie okiem i do tego była w mglisty dzień. Jednak miasto może pochwalić się kilkoma fajnymi pomnikami, które zdążyłam namierzyć. A potem pozostało mi tylko napawać się widokami norweskiej wsi i malutkich osad między przystankami.

Dwie kobiety

Wygląda jak górnik, ale ma pleciony plecak... Kto to?

Pomnik z 1887 r. zatytułowany "Fredløs", co znaczy "Banita"

Matka z dziećmi na rynku

Jeden z listopadowych wieczorów poświęciłam na następne miasto, które bardzo mi się spodobało. Jestem oczarowana białymi, drewnianymi domkami. I właśnie tam je odnalazłam. A mowa o Gjøvik. Miasto to leży w regionie Oppland, po drugiej stronie jeziora Mjøsa, do którego wpada przepływająca przez miasto rzeka Hunnselva.

Deszczowy wieczór nad jeziorem Mjøsa - widok od strony Gjøvik

Domostwa nad brzegiem jeziora po stronie okręgu Oppland

Płynąca, wartkim nurtem przez miasto, Hunnselva

To urocze miasto liczy sobie około 20 tysięcy mieszkańców. Być może za dnia nie zauroczyłoby mnie tak, jak właśnie wtedy, w ten deszczowy, chłodny wieczór, kiedy w oknach białych domków, zapalały się lampki. To, co zauważyłam, to fakt, że ludzie nie zasłaniają okien. Idąc ulicą widziałam, jak krzątają się po domu. Zwyczaj ten wziął się od marynarzy i ich żon. Kiedy taki marynarz wypływał w morze na długi rejs, żona nie zasłaniała okien, by nie być posądzoną o zdradę czy niemoralne zachowanie. I tak jakoś zostało do dziś, że ludzie nie mają nic do ukrycia.

Mały biały domek...

... co noc mi się śni :)

Gjøvik powstał wokół założonej, przez Caspara Kauffelda, w 1807 r. huty szkła, która działa do dziś. W 1861 r. wieś uzyskała status miasta. Nazwa pochodzi od dawnej farmy Gjøvik (w staronorweskim: Djúpvík). W 1994 r. miasto było również gospodarzem Zimowych Igrzysk Olimpijskich w Lillehammer.

Ulica Storgata w Gjøvik

Budynek w jednej z dzielnic miasta

Wieczór w Gjøvik nad wodami jeziora Mjøsa

Gjøvik posiada największą halę sportową, wykutą w skale. Niestety nie dane mi było zobaczyć jak to wygląda. Miasto może też poszczycić się najstarszym na świecie, wciąż działającym, parowcem – DS Skibladner. Jednostka pływa nieprzerwanie od 1856 r. Ja zobaczyłam parowiec jedynie na muralu jednego z budynków. I tyle musiało mi wystarczyć.

Najstarszy parowiec na świecie - Skibladner

Wreszcie przyszedł dzień, w którym musiałam rozstać się z Norwegią. Jak na złość, niebo właśnie wtedy postanowiło rozpieszczać ludzi swą niebieskością, a słońce przypomniało sobie, że ma jeszcze na tyle siły, by przegonić panoszące się zimno. Ja jednak podwieziona do Hamar, wsiadłam do pociągu, by przesiąść się w Eidsvoll na inny, jadący już przez Oslo, do stacji Sandefjord Torp.

Rozkład linii kolejowych jest w każdym wagonie

Gdzieś po drodze uchwycone

Spojrzenie z pociągu na jezioro Mjøsa, które naprawdę jest wielkie

Przesiadka na stacji Eidsvoll

Poranne mgły w Eidsvoll

Gdzieś po drodze...

Drammen oraz przepływająca przez niego rzeka Drammenselva

Nadbrzeże Drammen

Stoi na stacji lokomotywa...

Drammen z okna pociągu

Przedmieścia Drammen

Tønsberg i jego charakterystyczny symbol - wieża opisywana przeze mnie w poście z Norwegii I

Urocze drewniane domki gdzieś za Tønsberg 

Tam szybko przesiadłam się w autobus jadący na lotnisko. I już. I nastąpił koniec mojej spontanicznej, drugiej podróży do Norwegii. Zupełnie nieplanowanej, zupełnie zwariowanej i zupełnie niezapomnianej.

Lotnisko w Torpie

Cisza i spokój, dopóki nie nadejdą Polacy :) Nawet obsługa naziemna wita się po polsku. Tak to można podróżować! :) :) :)

Norwegia żegna wikingiem

Ale zwraca uwagę dokąd lata ;)

A potem szybka odprawa i miejsce w samolocie tuż przy oknie ze słońcem prosto w szybę. I wraz ze zbliżaniem się do pochmurnej Warszawy, rozpaczliwie chciałam wracać tam, gdzie to słońce było. Jednak rzeczywistość dopadła mnie szybko, kiedy schodząc do lądowania, wlecieliśmy w gęste chmury i w samolocie nagle zrobiło się ciemno. Witamy w deszczowej i jesiennej Warszawie…

Chwilę po starcie

Jeszcze Norwegia 

Wciąż Norwegia 

Tu dla odmiany też Norwegia 

A tu już tylko chmury

Biały puch

Widoczność w Warszawie ograniczona

Teraz pozostaje mi tylko wspominać i szykować się do następnej wyprawy na północ. Dziękuję mojemu Znajomemu za opiekę, wskazówki i rady a także za poświęcony mi czas między zawodowymi obowiązkami. To były magiczne chwile!

Do zobaczenia!

Koniec